Stres - Czy istnieją osoby bardziej narażone na stres?

Nasza osobowość jest odpowiedzialna za postrzeganie stresu. Biorąc pod uwagę sposób zachowania i reagowania otaczających nas ludzi możemy podzielić na dwie kategorie.
Przedstawicieli o wzorcu zachowania typu A znajdziemy tam, gdzie szybkość reakcji i agresja są wysoce cenione. Osoby prezentujące ten wzorzec zachowania są skuteczne na poziomie społecznym - szczególnie w pracy zawodowej, na poziomie psychologicznym doświadczają zarówno satysfakcji jak i emocji negatywnych, zaś na poziomie fizjologicznym płacą wysokie koszty.
Zachowanie typu A statystycznie koreluje z częstszym występowaniem chorób niż wzorzec zachowania typu B. Możliwa jest samodzielna lub przy pomocy psychoterapeuty zmiana typu zachowania z niekorzystnego A na typ B - o wiele bardziej korzystny.

Stres jako pojęcie zasobów
Reakcja na niekorzystne sytuacje życiowe w rozumieniu psychologicznym zawiera trzy elementy: sytuację zagrażającą wraz z subiektywną jej oceną, wywołany przez zagrożenie proces zaradczy (o wiele bardziej skomplikowany niż wspomniana na początku reakcja ataku-ucieczki).Trzecim elementem układanki są koszty potrzebne do rozpoznania zagrożenia i zaradzenia jemu. Mówimy, że niektóre osoby szybko się "spalają", a inne są niezniszczalne jak "stal". Teoria kosztów stresu zakłada, że każdy z nas dysponuje pewnymi środkami, którymi płacimy za każdy stres. Tak jak na koncie bankowym, tak i w organizmie, wszystko jest w porządku, gdy jesteśmy w stanie utrzymać równowagę pomiędzy wydatkami a przychodami. Bardzo często za stres płacimy o wiele więcej. Dlaczego - bo często owe koszty psychologiczne stresu są postrzegane przez jednostkę jako nadmierne, nieskuteczne. Dlaczego więc mamy z nimi do czynienia. Otóż mają ono duże znaczenie w modyfikacji naszych procesów zaradczych w kierunku ich wyższej efektywności, czyli obniżenia kosztów. Mają one też znaczenie w przewidywaniu i unikaniu przyszłych sytuacji zagrożenia. Tak więc osoby "spalające się" są po prostu rozrzutne, a osoby niezniszczalne" - oszczędne. Dzięki autoanalizie bądź przy pomocy psychologa jesteśmy w stanie wypracować oszczędniejsze metody zaradcze.

Czy można powiązać stres z chorobami nas trapiącymi?
Nie wszystkie sytuacje spotykające nas posiadają jednakowe nasilenie. Dość trudno zmierzyć poziom odczuć subiektywnych danej jednostki. Dlatego dopiero na podstawie szerokich badań ustalono skalę odzwierciedlającą względne nasilenie zdarzeń z życia codziennego.

Od dawna naukowcy podejrzewali powiązania pomiędzy stresem a występowaniem chorób. Dalsze badania nad subiektywną skalą zdarzeń życiowych pozwoliły na udokumentowanie zależności prawdopodobieństwa zachorowania od , gdy suma punktów przekracza 300, wynosi 50% przy sumie od 150 do 299, oraz 30% gdy wynik jest mniejszy od 150.

dr med. Rafał Koczorowski

Stres